Een vijver voor wilde dieren is een fantastische manier om de biodiversiteit in je tuin te vergroten. Kikkers, libellen, vogels en vele andere dieren profiteren van een natuurlijke waterbron – en jij kunt genieten van de levendige activiteit eromheen. Een natuurvriendelijke vijver is niet alleen goed voor de natuur, maar ook een fijne plek om te ontspannen.
Hier volgt een stapsgewijze gids om zelf een vijver voor wilde dieren aan te leggen.
1. De juiste locatie kiezen
Beste plek voor een vijver:
- Gedeeltelijke tot volle zon: Minimaal 4–6 uur zonlicht per dag, maar niet de hele dag in direct zonlicht
- Beschut tegen harde wind: Helpt om verdamping van het water te verminderen
- Niet direct onder bomen: Vallende bladeren kunnen het water vervuilen
Tip: Kies een rustige hoek in je tuin, zodat dieren zich ongestoord kunnen vestigen.
2. De grootte en diepte van de vijver plannen
Een vijver voor wilde dieren hoeft niet groot te zijn, maar hoe groter, hoe beter voor de biodiversiteit!
Aanbevolen afmetingen:
- Kleine tuinen: Minstens 1,5 x 1,5 meter
- Diepste punt: Minimaal 60 cm diep om volledige bevriezing in de winter te voorkomen
Waarom verschillende dieptes?
- Ondiepe zones (10–30 cm): Ideaal voor insecten, vogels en amfibieën
- Diepere zones (60+ cm): Biedt een schuilplaats voor dieren die overwinteren
Tip: Een geleidelijk aflopende oever helpt dieren veilig de vijver in en uit te gaan.
3. De vijver uitgraven en afdichten
Uitgraven:
- Markeer de vorm van de vijver met een touw of zand
- Graaf de verschillende vijverzones uit (ondiep & diep)
- Verwijder scherpe stenen en wortels om beschadiging van de vijverfolie te voorkomen
De vijver bekleden:
- Vijverfolie (EPDM of PVC, minimaal 1 mm dik)
- Alternatief: Klei of leem als milieuvriendelijke afdichting
Tip: Voeg een laag zand of een vijveronderlaag toe onder de folie voor extra bescherming.
4. De vijver vullen met water
Belangrijk:
- Regenwater is het beste, omdat het zachter is en minder voedingsstoffen bevat dan kraanwater
- Als je kraanwater gebruikt, laat het dan een paar dagen staan zodat het chloor kan verdampen
Tip: Vul de vijver langzaam, zodat de folie goed kan settelen.
5. Een natuurlijke vijverrand creëren
Een goed ontworpen vijverrand maakt van je vijver een echt toevluchtsoord voor wilde dieren.
Beste vijverplanten:
- Dotterbloem (Caltha palustris)
- Watermunt (Mentha aquatica)
- Riet en lisdodde (voor grotere vijvers)
Ondiepe zones & uitgangen:
- Voeg boomstammen en stenen toe als landingsplaatsen voor vogels en insecten
- Gebruik grind of planten om een geleidelijke overgang naar het water te maken
Tip: Vermijd plastic of betonnen randen – deze maken het moeilijker voor dieren om bij het water te komen.
6. Welke dieren trekt je vijver aan?
Amfibieën: Kikkers, salamanders en padden gebruiken de vijver als broedplaats
Insecten: Libellen, waterkevers en schaatsenrijders gedijen goed in ondiepe zones
Vogels: Merels en vinken drinken en baden in de vijver
Bestuivers: Bijen en vlinders gebruiken de vijverrand als drinkplaats
Tip: Wees geduldig! Wilde dieren zullen je vijver vanzelf ontdekken.
7. Onderhoud van een vijver voor wilde dieren
Minder is meer! Een natuurvijver heeft weinig onderhoud nodig:
- Verwijder overtollige bladeren in de herfst om slibvorming te beperken
- Gebruik zo min mogelijk kraanwater om de vijver bij te vullen
- Beperk algengroei door planten met een lage voedingswaarde te kiezen
Vermijd:
- Chemicaliën of vissen toevoegen – dit verstoort het natuurlijke evenwicht
- Te veel roeren of schoonmaken – de vijver reguleert zichzelf
Een vijver voor wilde dieren is de moeite waard!
- Locatie: Gedeeltelijke zon, beschut, niet onder bomen
- Afmeting: Minimaal 1,5 x 1,5 meter met verschillende dieptes
- Bekleding: Vijverfolie of natuurlijke klei als milieuvriendelijk alternatief
- Natuurlijke randen met planten, stenen en geleidelijke hellingen
- Geduld hebben – wilde dieren vinden hun weg vanzelf
- Weinig onderhoud: Geen chemicaliën, minimale menselijke tussenkomst
Een natuurvijver verandert je tuin in een paradijs voor dieren – en biedt jou een rustige plek in de natuur. Veel plezier met het aanleggen van je vijver!